opdrachtgever
EARTH YABC VASTGOED
PLEGT-VOS
team
JAN POOLENJEROEN POT
FEMKE BOUWKNECHT
LENNAERT HEET
CHRIS VAN UFFELEN
In samenwerking met initiatiefnemers EarthY, ABC Vastgoed, en Plegt-Vos werkt ZEEP Architects and Urban Designers aan de herontwikkeling van het klooster Onze Lieve Vrouw ter Eem te Amersfoort. Dit monumentale kloostercomplex zal een nieuwe toekomst krijgen, waarin de synergie tussen oud en nieuw centraal staat.
Het voormalige klooster van Onze Lieve Vrouw ter Eem is een monumentaal gebouwcomplex in een park- en bosgebied. Het betreft een imposant gebouw uit 1932, van de architect B.J. Koldewey, ontworpen in de stijl van de Delftse School, het traditionalisme. Het complex functioneerde als een leefgemeenschap en bestond uit drie functiedelen: de kweekschool, het lyceum en het kloosterdeel. Ook het terrein had een belangrijke plaats in het functioneren van het klooster en de school. De kweektuin, het Douglas bos, de sportvelden en een begraafplaats maakten deel uit van het gebied. Op het voorterrein lag de monumentale tuin van Otto Schulz. Deze sloot aan bij het lommerrijke Bergkwartier. Ook voorzag het klooster in haar eigen drinkwater. De waterputten getuigen daar nog van. Het katholieke klooster en meisjeslyceum verloren steeds meer hun betekenis. De laatste zusters zijn in 2008 vertrokken.
Tegenwoordig wordt het complex benut voor tal van (tijdelijke) initiatieven en bedrijvigheid, op het gebied van werving & selectie, training, kinderopvang, monumentenbeheer, ontwerpateliers en ambachten. Echter staat driekwart van het klooster leeg en is het terrein verrommeld en min of meer afgesloten, wat niet ten goede komt aan de sfeer van het gebied.
Het grote complex van circa 26.000m2 is eind 2020 gekocht door de initiatiefnemers, die een duurzame ontwikkeling voor ogen hebben: het klooster(terrein) als een micro-stad. Evenals in het verleden zal het complex en gebied ook in de toekomst functioneren als een micro-stad, waarin een sterk gevoel van gemeenschapszin heerst. Samen zal er worden gewoond, gewerkt, getuinierd, gesport, gegeten et cetera. Maar ook cultuur in de prachtige kapel krijgt zo weer een belangrijke plek.
In december 2020 is het participatieproces van start gegaan met een verlichte winterwandeling. In de drie weken dat er verschillende lichtprojecties op het kloosterterrein te zien waren is het klooster Onze Lieve Vrouw ter Eem flink onder de aandacht gekomen; zo’n 2.500 bezoekers hebben het complex bezocht. Velen hebben ons tijdens de wandeling hun wensen en ideeën laten horen. Gedachten over wonen, recreëren en werken in deze omgeving zijn zo op locatie met elkaar gewisseld.
Hiernaast heeft ZEEP in samenwerking met Urban Frameworks verschillende analyses van het gebouw en terrein gemaakt, die uiteindelijk hebben geleid tot het zorgvuldig formuleren van de opgave en beschrijven van de denkrichtingen. Vanuit welke gedachten (structuur) is het gebouw ontworpen, welke elementen kenmerken het gebouw en waar zijn ingrepen noodzakelijk voor toekomstig gebruik? De structuur van het gebouw, bestaande uit onder andere de kapel met toren, de functionele driedeling, de verschillende kloosterhoven en circuits (verkeersruimte) is uitvoerig onderzocht.
Onmiskenbaar is dat het een integrale opgave is waarbij landschap, de relatie met omliggende gebieden en de stad van grote invloed zijn op gebouw en gebied. Naast de transformatie en herdefiniëring van het klooster, de programmatische herontwikkeling, is ook een nieuwbouwopgave essentieel onderdeel van de planvorming. Zo werken we toe naar een ontwikkeling die recht doet aan het verleden, de verborgen kwaliteiten zichtbaar maakt en het klooster weer een toekomst en perspectief biedt.
Meer informatie is te vinden op:
Hier kunt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het klooster en uw mening laten horen.